|
UPPER - Onderzoek en onderwijs in de farmaceutische praktijk
|
|
Mooie voorlichtingsproducten gemaakt in cursus
Leren van de patiënt
|
 |
Deze week hebben we de keuzecursus Leren van de patiënt weer afgerond. Tijdens de cursus hebben 6 groepjes studenten voor een eigen opdrachtgever gewerkt aan een voorlichtingsproduct. Op woensdag 28 juni hebben de groepjes in een mooie afsluitende bijeenkomst hun producten gepitcht voor een jury. De pitch van Elisanne Bakker, Daan Guchelaar en Faouzi Oualkadi maakte het meeste indruk op de jury. Zij hadden van het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP de opdracht gekregen een filmpje te maken om de functies van apotheek.nl toe te lichten, en vergeleken hun product in een pakkende intro met Google Maps - als je zelf de weg niet weet, dan is het onmisbaar!
Andere groepjes maakten een toolkit over mondgezondheid voor in de apotheek (voor de Leefstijlapotheker); een folder over het gebruik van corticosteroïden op de huid voor laaggeletterden (voor Health Base); een folder voor mensen die starten met een SSRI (voor Apotheek Orion); een instagramaccount en website voor studenten om oneigenlijk gebruik van ADHD-medicatie te ontmoedigen (voor IVM); en een folder voor reumapatiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden over biologicals (voor Lareb en Medisch Spectrum Twente). De figuur hierboven geeft een impressie van de producten (klik voor grotere versie).
In de cursus is veel aandacht voor communicatie op maat, en we zien dat studenten daar goed naar hebben gekeken als het gaat om vorm, inhoud en taal die passend is voor de doelgroep. We vinden het heel mooi om te zien wat de studenten hebben kunnen maken en kijken met plezier terug op deze cursus! |
|
Werkbezoeken aan coschapadressen
|
| Diane en Claudia van het UPPER stagebureau zijn onlangs begonnen met het bezoeken van de coschapadressen. Dit stond al langere tijd op de planning maar o.a. door corona moest dit steeds uitgesteld worden. Doel van deze werkbezoeken is enerzijds kennismaken met de coschapbegeleider en anderzijds om een nog beter beeld te krijgen waar onze studenten terechtkomen. |
|
|
|
| We hebben veelvuldig contact per mail of telefoon en we vinden het fijn om daar ook een gezicht bij te hebben. En door zelf de apotheek te bekijken hopen we de studenten beter te kunnen helpen bij het maken van een keuze waar ze hun coschap uit kunnen voeren. We zijn nu begonnen met de ziekenhuizen, maar willen op termijn ook zeker naar de openbare en poliklinische apotheken gaan. |
|
Geslaagde werksessie met coschapbegeleiders ziekenhuisfarmacie
|
|
Op donderdag 8 juni zijn in Utrecht een 9-tal coschapbegeleiders ziekenhuisfarmacie, het team van het UPPER stagebureau en de cursusleiding van MA202 (Klinische Farmacie) samengekomen om met elkaar naar de inhoud van het Klinische Farmacie onderwijs te kijken.
|
|
|
|
| Tijdens de bijeenkomst zijn best practices uitgewisseld over hoe specifieke leeractiviteiten lokaal te operationaliseren zijn en zijn alle 22 leeractiviteiten langsgelopen ter bepaling van de match met werkzaamheden van ziekenhuisapothekers anno 2023. Verder is geïnventariseerd welke rol UPPER nog meer kan spelen om coschapbegeleiders te ondersteunen en is er tot slot stilgestaan bij de begeleidingsdruk en hoe we hier een zo hoog mogelijk rendement kunnen bereiken. Al met al was het een zeer geslaagde ochtend die werd afgesloten met een gezonde lunch. Momenteel wordt er gewerkt aan een verslag dat zal worden gedeeld met alle coschapbegeleiders. We hebben de ambitie dit soort bijeenkomsten voortaan jaarlijks te organiseren voor zowel openbaar apothekers als ziekenhuisapothekers. De volgende bijeenkomst met ziekenhuisapothekers zal dan juni 2024 zijn. |
|
Ronde tafelsessie NVMO over feedbacktrainingen
|
| Op 12 mei, tijdens het jaarlijkse NVMO-congres, heeft Diane samen met collega’s uit het UMCU en Amsterdam UMC een inspirerende ronde tafelsessie gehouden, waarbij we ons hebben gericht op het verkennen van succesfactoren en barrières van feedbacktrainingen voor coschapbegeleiders. |
|
|
|
Na eerst een toelichting te hebben gegeven over de opzet, inhoud en ervaringen van de cursus feedback, die we al enige jaren aan onze coschapbegeleiders Farmacie aanbieden, hebben de deelnemers in subgroepen in twee rondes diepgaand gediscussieerd over welke factoren van invloed zijn op zowel het proces als de inhoud. Het was een buitengewoon vruchtbare ronde tafelsessie waarin we waardevolle inzichten en aanbevelingen hebben verzameld. Deze zullen worden gebruikt om de feedbacktraining voor coschapbegeleiders verder te verbeteren en te verfijnen. Na de zomerperiode zal weer een cursus ‘De kunst van goede feedback’ worden verzorgd. Coschapbegeleiders die de cursus nog niet hebben gevolgd ontvangen een uitnodiging per mail.
|
|
Praktijkonderzoek in het eindcoschap – een mooie kans!
|
|
| Doortje Böhm heeft tijdens haar eindcoschap in de openbare apotheek een praktijkonderzoek uitgevoerd naar de verwachtingen van diabetespatiënten op het gebied van leefstijladvies in de apotheek. Het lukte Doortje om 44 deelnemers te vinden bij wie ze een vragenlijst kon afnemen voor het onderzoek. |
|
|
|
De resultaten laten zien dat de meerderheid van de diabetespatiënten niet naar de apotheek zou gaan voor advies over gezonde voeding en beweging, maar de apotheek wel als een plek zien voor advies over het afbouwen van medicatie en over wat te doen als bijwerkingen een invloed hebben op het gewicht en/of de conditie. Met deze resultaten kon zij ook haar coschapbegeleider adviseren.
Het gebeurt niet vaak dat studenten ervoor kiezen om een praktijkonderzoek te doen in het laatste coschap. Voor Doortje was het een mooie gelegenheid om iets te onderzoeken dat in haar interessegebied lag. Bovendien had zij ook goede ervaringen opgedaan in de keuzecursus Farmaceutisch praktijkonderzoek. “Ik denk dat meer mensen deze kans zouden moeten aangrijpen tijdens hun eindcoschap,” aldus Doortje.
Het uitvoeren van je eigen onderzoek in de coschapapotheek vraagt wel wat van je organisatievaardigheden. Doortje heeft ook een paar belangrijke tips voor medestudenten: maak een goede planning met daarin wat je in welke week gaat doen; kies een onderwerp waar je écht nieuwsgierig naar bent, zodat het dataverzamelen als vanzelf gaat; houd rekening met de tijdsinvestering tijdens je coschap – niet alleen het opstellen van het onderzoek, maar ook het bellen en interviewen zijn tijdrovende taken; en tot slot, gebruik de website ishetb1 om een vragenlijst op te stellen die begrijpelijk is voor een zo breed mogelijk publiek. |
Het LIMONCELLO-onderzoek is gestart!
|
|
| Deze maand is het LIMONCELLO (Less Is More: Optimized Pharmacotherapy With Improved coNtinuity of CarE in hospitaLized oLder peOple) onderzoek van start gegaan. Het is een nationaal onderzoek waaraan 16 ziekenhuizen meedoen. Na een jaar voorbereiding met volle inzet van de lokale teams in de ziekenhuizen en het projectteam, zijn de eerste patiënten geïncludeerd. |
|
|
|
Er zal worden onderzocht of een gestructureerde medicatiebeoordeling, met intensieve samenwerking tussen de eerste en tweede lijn en overleg met de patiënt zelf, het aantal medicatie-gerelateerde heropnames kan verminderen.
Opzet van het onderzoek
De ziekenhuizen zijn vooraf gerandomiseerd tot interventie- of controleziekenhuis. In de interventieziekenhuizen kijkt een farmacotherapie-team bestaande uit een ziekenhuisapotheker en een arts naar de medicatie van ouderen met polyfarmacie. Ze voeren een medicatiebeoordeling uit waarbij ook overleg is met de klinisch hoofdbehandelaar, huisarts, openbaar apotheker en de patiënt zelf. De conclusie en adviezen voor de eerste lijn worden vastgelegd in een farmaceutische ontslagbrief. Deze brief wordt verzonden naar de huisarts of specialist ouderengeneeskunde en openbaar apotheker van de patiënt. Deze interventie wordt vergeleken met gebruikelijke zorg.
Meer weten?
Kijk voor meer informatie en voor het volgen van het aantal inclusies op www.zorgevaluatienederland.nl/limoncello of neem contact op met de onderzoekers van dit project (Sjacky Cooijmans en Eline Engelen) via limoncello@zorgevaluatienederland.nl
Projectteam: Michiel van Agtmael, Patricia van de Bemt, Marcel Bouvy, Sjacky Cooijmans, Eline Engelen, Noortje van Herwaarden, Wilma Knol, Kees Kramers & Stéphanie Wuyts |
|
Uitdroging en medicijnen:
Meedoen aan de SIDRIK-studie
|
Inmiddels zijn er 25 apotheken gestart met de SIDRIK-studie: het informeren van patiënten met een verminderde nierfunctie over veilig medicijngebruik bij dreigende uitdroging (zie ook eerdere nieuwsbrief).
Het SIDRIK-team wil na de zomer nog een aantal FTO’s verzorgen, indien daar interesse voor is vanuit de praktijk.
|
|
|
|
Bent u misschien geïnteresseerd om met uw apotheek en aangesloten huisartsen mee te doen aan de SIDRIK-studie? Laat dit weten aan hoofdonderzoeker Tristan Coppes via t.coppes@uu.nl.
|
ESCP-congres in Aberdeen: inschrijving geopend!
|
Van 31 oktober t/m 2 november 2023 vindt het jaarlijkse European Society of Clinical Pharmacy (ESCP)-congres plaats in Aberdeen, Schotland.
Het thema dit jaar is “Innovations in Clinical Pharmacy Practice, Education and Research”. Het belooft een zeer interessant congres te worden. Het programma is geschikt voor iedereen die zich bezighoudt met farmaceutische zorg, ongeacht werkplek of setting. Schrijf je nu in en profiteer tot 31 juli van de Early Bird Rate!
Het congres wordt zoals altijd KNMP-geaccrediteerd. Meer informatie vind u via de knop hieronder.
|
|
Pragmatic Delphi study aimed at determining practical components for a tool designed to assist Dutch primary care-givers in opioid deprescribing for non-cancer pain (Elsemiek Jansen-Groot Koerkamp et al.)
In de afgelopen decennia is het voorschrijven van opioïden in Nederland toegenomen. In 2021 is de NHG-richtlijn voor huisartsen over pijnbehandeling herzien met als doel het verminderen van opioïdenrecepten bij niet-kanker gerelateerde pijn. Het doel van deze studie was om een tool samen te stellen met componenten die Nederlandse huisartsen en apothekers kunnen ondersteunen bij het implementeren van die richtlijn. Er werd gebruik gemaakt van een pragmatische Delphi-methode, waarbij rondes van vragenlijsten werden aangevuld met focusgroepen. Na drie rondes heeft een multidisciplinair panel van 21 experts consensus bereikt over de tool, bestaande uit twee onderdelen. Deel A is gericht op het voorkómen van chronisch opioïdgebruik bij niet-kankerpijn en bestaat uit 6 componenten: scholing, beslisboom bij starten, risico-inschatting, afspraken over receptduur- en dosis, patiëntbegeleiding en multidisciplinaire afspraken. Deel B is gericht op het verminderen van chronisch opioïdgebruik door begeleiding bij afbouwen en bestaat uit vijf componenten: scholing, patiëntidentificatie, risico-inschatting, motivatie en afbouwen. Elk component van de tool is uitgewerkt in subcomponenten met ondersteunende materialen. De tool wordt op dit moment getest in een haalbaarheids- en implementatieonderzoek: TRIO-3P (Tool for Reducing Inappropriate Opioid use – for physician, pharmacist and patient).
U kunt het artikel hier vinden.
Dit onderzoek is onderdeel van TAPTOE en is samen met Erasmus MC uitgevoerd.
Patients' Perspectives on the Development of Prescription Opioid Use Disorder in Patients with Chronic Non-Cancer Pain (Lisa E.M. Davies et al.)
In Nederland is er een sterke toename van opioïdenvoorschriften waargenomen en daarmee zijn stoornissen in het gebruik van opioïden op recept steeds vaker voorkomend. In dit onderzoek hebben wij 25 chronische niet-kankerpijn patiënten die in behandeling waren voor zo’n stoornis geïnterviewd om inzicht te krijgen hoe zij deze stoornis in hun opioïdengebruik hebben ontwikkeld. De resultaten toonden drie fasen: een fase waarin het gebruik van opioïden aanvankelijk gestimuleerd werd, een fase waarin langdurig gebruik gestimuleerd werd, en een fase waarin de stoornis in het gebruik zich volledig manifesteerde. Gebrek aan educatie over risico's, begeleiding bij langdurig gebruik, gemakkelijke toegang tot opioïden en gebrek aan medicatie evaluaties werden genoemd als factoren voor stoornisontwikkeling. Onze studie toont aan dat de eerste fase van de ontwikkeling van een opioïdegebruiksstoornis verschilt van andere verslavingen, omdat onvoldoende pijnbestrijding de drijfveer was, niet het zoeken naar een ‘high’. Dit begrip is cruciaal voor effectieve preventiestrategieën. Verbeterde begeleiding bij opioïde pijnbehandeling is nodig, met herhaalde bespreking van risico's, duur van gebruik en afbouw tijdens behandeling en evaluaties. Dit vergroot de betrokkenheid van patiënten bij hun behandelplan en maakt het voor zorgverleners gemakkelijker om in te grijpen.
U kunt het artikel hier vinden.
Dit onderzoek is ook onderdeel van TAPTOE.
Barriers and facilitators for the implementation of the CombiConsultation by general practitioners, pharmacists and practice nurses: a qualitative interview study (Valérie Meijvis et al.)
Dit artikel laat zien welke barriers and facilitators van invloed kunnen zijn op de gedragsverandering van zorgverleners bij de implementatie van ‘Het CombiConsult’.
Bij het CombiConsult heeft de openbaar apotheker een consult met de patiënt voorafgaand of na de periodieke controle bij de praktijkverpleegkundige of huisarts voor diabetes, COPD en/of (risico op) hart- en vaatziekten. De apotheker focust op gezondheid- gerelateerde klachten van de patiënt en heeft tijdens dit consult beschikking over de medische gegevens. De betrokken zorgverleners (apothekers, huisartsen en praktijkverpleegkundigen) hebben positieve ervaringen met deze nieuwe interventie en er bestaat een hoge mate aan overeenstemming tussen de perspectieven van de zorgverleners. Om het CombiConsult optimaal te kunnen uitvoeren is een bestaande goede samenwerking, met een duidelijke en geaccepteerde rol voor de apotheker essentieel. Daarnaast dienen apothekers hun consultatie- en klinisch redeneervaardigheden te verbeteren en zijn afspraken over logistiek, voldoende personeel en vergoeding zijn van belang.
U kunt het artikel hier vinden. |
|
Even voorstellen: Thomas Kempen |
Afgelopen april ben ik gestart als universitair docent bij UPPER (opvolger van Ellen Koster), waarbij ik onderwijs en (praktijk)onderzoek naar de zorgverlenende rol van de apotheker combineer. Een van mijn belangrijkste onderzoeksthema’s is voorschrijfbevoegdheid voor apothekers: is dit iets voor Nederland? Onder welke voorwaarden? En hoe denken belangrijke stakeholders zoals patiënten hierover? In de herfst wil ik jullie graag benaderen met een enquête speciaal voor apothekers over dit onderwerp.
|
|
|
|
Naast UPPER-gerelateerde werkzaamheden verzorg ik ook onderwijs in farmacotherapie en praktijkgericht onderwijs in de farmacieopleiding.
Voorafgaand aan mijn huidige functie heb ik een postdoc gedaan bij het Nivel en bij Uppsala University, waar ik momenteel nog gastonderzoeker ben. Verder heb ik een aantal jaar in Zweden als klinisch apotheker gewerkt op een zorgafdeling interne geneeskunde en in een huisartsenpraktijk, na een korte periode in de Nederlandse openbare apotheek. In Zweden ik ook mijn PhD gedaan naar medicatiebeoordelingen bij ziekenhuispatiënten. Momenteel combineer ik mijn werk met een bestuursfunctie bij de European Society of Clinical Pharmacy en ben ik editorial board member van het International Journal of Clinical Pharmacy.
Kortom, als docent-onderzoeker streef ik ernaar een waardevolle bijdrage te leveren aan de farmaceutische zorg, met het beste voor de patiënt voor ogen. |
|
U ontvangt deze nieuwsbrief omdat u een relatie bent van UPPER en/of eerder de UPPER-Actueel van ons heeft ontvangen. U kunt zich afmelden via de knop hieronder.
Eindredactie: Daphne Philbert
Bezoek de UPPER-website
Afmelden
Privacyverklaring |
|
|
|
|
