| Centre for Public Procurement |
|
|
UUCePP Nieuwsbrief Zomereditie 2025 |
| Tip: Lees deze nieuwsbrief op uw computer of online voor de beste weergave. |
|
|
| UUCePP Bijdragen aan de Praktijk |
|
Prof. mr. dr. Elisabetta Manunza houdt keynote tijdens pre-NAVO-top evenement |
Prof. mr. dr. Elisabetta Manunza werd uitgenodigd om een keynote te houden over “Juridische innovatie” tijdens het pre-NAVO-top evenement “Securing the Future: Innovation for Resilience” dat op 23 juni in Den Haag werd gehouden. Het evenement werd georganiseerd door de NAVO en de gemeente Den Haag. Andere vooraanstaande sprekers waren o.a. Constantijn van Oranje-Nassau, staatssecretaris Gijs Tuinman, Jean Charles Ellermann-Kingombe, adjunct-secretaris-generaal voor innovatie, hybride en cyber, John Ridge, Chief Adoption Officer van het NAVO-innovatiefonds, en Jyoti Hirani-Driver, Chief Operating Officer van NAVO Home. |
|
EU Commissie geïnformeerd over coherentie van het Europees aanbestedingsrecht |
Prof. mr. dr. Willem Janssen presenteerde op 5 mei zijn onderzoeksrapport voor de EU Commissie met betrekking tot de coherentie van het Europees aanbestedingsrecht, en besprak de bevindingen met de 27 lidstaten vertegenwoordigd in het Expert Committee for Public Procurement (EXPP). Hij concludeert dat het recht gefragmenteerd is geworden en geeft aanbevelingen om dit toekomstbestendig te maken. |
Presentatie door dr. Titl tijdens de OESO-workshop over risicogebaseerde benaderingen voor het verifiëren van vermogens- en belangenverklaringen |
Op 5 juni gaf dr. Titl een presentatie met de titel 'Research insights on the use of machine learning for detection of conflicts of interest'. De presentatie laat zien hoe AI kan worden ingezet om belangenconflicten op te sporen, gebaseerd op zijn eerdere wetenschappelijke publicatie 'Identifying Politically Connected Firms: A Machine Learning Approach', gepubliceerd in de Oxford Bulletin of Economics and Statistics. |
Prof. mr. dr. Elisabetta Manunza geeft keynote over “Europees Patriottisme” op congres Vlaamse overheid te Brussel |
Op 3 april gaf prof. mr. dr. Elisabetta Manunza de keynote “Europees Patriottisme“ tijdens het congres ”Inspiratiedag” van de Vlaamse overheid. “De Russische inval in Oekraïne markeert een nieuw tijdperk voor Europa, waarin we ons bewuster worden van wat ons verbindt en wat verdedigd moet worden. Europese aanbestedingen spelen daarin een cruciale rol, van defensie-aanbestedingen tot onderlinge handel die welvaart brengt - anders dan handelsbelemmeringen die tot welvaartsafname leiden.” |
Bijna een miljard euro besparing mogelijk door slimmere inkoop |
De Nederlandse overheid kan jaarlijks tot een miljard euro besparen via slimmere publieke inkoop. Twee studies van dr. Vítězslav Titl en prof. dr. ir. Fredo Schotanus tonen aan dat iets vaker kiezen voor de laagste prijs bij eenvoudige aanbestedingen (€255–510 miljoen) en betere toegang tot inkoopdata (€140–465 miljoen) grote voordelen kan opleveren. De studies zijn uitgevoerd voor het Ministerie van EZ en de Rijksinkoopsamenwerking. |
|
|
Paneldebat: de zin en onzin van seriematig aanbesteden |
De roep uit de markt om meer seriematig te gaan aanbesteden is groot. Tegelijk komt deze inkoopmethode in de praktijk nog steeds onvoldoende van de grond. Op de Dag van de Infra was prof. dr. ir. Fredo Schotanus te gast in een panel dat dit onderwerp besprak. “Er ligt zoveel werk, we moeten nu wel efficiënter gaan zijn. Er komt ook een duurzaamheidsopgave bij kijken, dus we kunnen niet meer blijven doorwerken zoals we altijd al deden.” |
|
|
|
Evaluatie C2000 door Minister van Justitie aangeboden aan de Tweede Kamer |
| Op 14 mei is door de Minister van Justitie het onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) naar het programma Implementatie Vernieuwing C2000 (IVC) aan de Tweede Kamer aangeboden. De evaluatie geeft inzicht in de doelen, aanpak, governance, doelbereiking en doelmatigheid van het programma IVC en in het bijzonder de aanbesteding daarvan. Vanuit UUCePP werkte en schreef mr. dr. Nathan Meershoek mee aan het hoofdstuk over de gemaakte aanbestedingskeuzes. |
|
|
Niels Wittenberg gaf een informatie sessie over veilig inkopen bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat |
In een twee uur durende sessie over veilig inkopen informeerde Wittenberg ongeveer 35 senior inkopers van het Ministerie van I&W over de risico’s die publieke aankopen kunnen vormen voor de nationale veiligheid. Tijdens de presentatie werden de mogelijkheden van de Aanbestedingswet op Defensie en Veiligheidsgebied uiteengezet, en deelde Wittenberg de resultaten van zijn onderzoek naar de mogelijkheden die uitsluitingsgronden bieden om de nationale veiligheid te waarborgen. |
|
|
|
 |
Vereenvoudigd inkopen 'onder de drempels' |
| Tijdens het PIANOo-congres sprak prof. dr. ir. Fredo Schotanus over een onderwerp dat veel inkopers bezighoudt: hoe kunnen we eenvoudiger inkopen? Zijn kernboodschap: onder de Europese aanbestedingsdrempels wordt nog te vaak ingekocht alsof het om een volledige Europese aanbesteding gaat. Een andere inrichting van het inkoopproces is nodig, waarin het doel centraal staat. Kies daarbij voor eenvoudigere documenten, flexibelere gunningsmodellen en meer dialoog. Laat het proces of een template dus niet de toon zetten. |
College over aanbestedingen, democratie en rechtsstaat voor Internationaal Matra-Programma in Den Haag |
| Op 19 maart gaf prof. mr. dr. Elisabetta Manunza een college in Den Haag over de rol van aanbestedingen bij het versterken van democratie en de rechtsstaat, voor zo’n veertig hoge functionarissen deel uit landen als Oekraïne, Moldavië, Georgië, Armenië, Turkije, Montenegro en Albanië. Zij sprak in het kader van het Matra Rule of Law Training Programme – Public Procurement, een initiatief in samenwerking met het Helsinki Committee, het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Universiteit Leiden. |
|
|
Keynote “Juridische Innovaties” tijdens de conferentie georganiseerd door het Ministerie van Defensie over innovatieve defensieaankopen |
Op 19 mei gaf prof. mr. dr. Elisabetta Manunza een keynote tijdens het middagsymposium Innovatiegericht Inkopen in Den Haag. Het symposium bracht ruim 200 deelnemers samen uit het Ministerie van Defensie en het bedrijfsleven, met de nadruk op de dringende behoefte aan juridische innovatie ter ondersteuning van effectieve aanbestedingen. Professor Manunza pleit voor een dynamische benadering van het aanbestedingsrecht, waarbij juridische kaders niet als belemmeringen, maar als instrumenten voor vernieuwing en samenwerking worden gezien. Ze benadrukt het belang van het inzetten van het aanbestedingsrecht als aanjager van innovatie, waarbij principes zoals proportionaliteit en effectiviteit centraal staan. |
|
|
|
|
| |
Presentatie van dr. Titl op seminar van de Wereldbank over duurzame publieke inkoop |
Dr. Vitezslav Titl presenteerde zijn publicatie getiteld “The Greener, the Better? Evidence from Government Contractors” tijdens een seminar georganiseerd door de Wereldbank. De publicatie biedt het eerste causale bewijs van de effecten van duurzame publieke inkoop op de uitstoot van broeikasgassen en de economische prestaties van bedrijven. De resultaten tonen aan dat duurzame contracten de uitstoot verminderen in verhouding tot de omvang van het bedrijf, en tegelijkertijd de productiviteit verhogen. Deze blogpost van de Wereldbank is gebaseerd op de bevindingen uit deze studie. |
|
Zes punten voor betere EU-aanbestedingsregels |
| De EU-evaluatie over de herziening van aanbestedingsrichtlijnen is in volle gang. Prof. dr. ir. Fredo Schotanus droeg bij met een pleidooi voor minder juridisering en meer strategisch denken. Zijn belangrijkste punten: stel doelen weer centraal, zorg voor meer ruimte voor dialoog en minder rigide voorgeschreven aanbestedingsprocedures, stimuleer langere contracten, bereken de drempelwaardes opnieuw en geef meer aandacht aan eigenschappen van leveranciers. |
|
|
Kabinetsbeleid voor studentensport incoherent en inconsistent |
In een interview met de Volkskrant verklaarde prof. mr. dr. Elisabetta Manunza over de plannen van minister Bruins om betaalbare studentensport en cultuur in te perken: "Het valt op dat de Nederlandse overheid ‘typisch commerciële diensten’ zoals beveiliging en catering buiten de markt houdt en in eigen beheer uitvoert, alsof ze van algemeen belang zijn. Terwijl studentensport – volgens Europese regelgeving een educatieve dienst van algemeen belang – juist als commercieel wordt bestempeld. Het kabinetsbeleid moet coherent en consistent zijn."
|
|
|
|
UUCePP richt nieuwe juridische advieslijn op |
UUCePP heeft een nieuwe advieslijn voor amicus curiae en andere juridische adviezen opgericht. Prof. mr. dr. Elisabetta Manunza, mr. dr. Nathan Meershoek en dr. Sebastian Meyer adviseren over de hele breedte van het Europese en nationale aanbestedingsrecht. Recente adviezen betreffen bijvoorbeeld de inkoop van mondneusmaskers tijdens de coronapandemie en de uitbesteding van de opvang voor asielzoekers. UUCePP-adviezen onderscheiden zich door hun “constitutionele” benadering. Dit houdt in dat de Aanbestedingswet en de Europese richtlijnen in samenhang worden bestudeerd met het Europese en nationale rechtssysteem en zijn onderliggende waarden, beginselen en doelen. Vanuit dit perspectief is het aanbestedingsrecht een instrument om grote transities te realiseren, binnen de kaders van de democratische rechtsstaat. Deze benadering leidt met regelmaat tot vernieuwende juridische oplossingen die anders uit zicht waren gebleven. Door zijn wetenschappelijke expertise op deze manier ter beschikking te stellen aan publieke en private partijen, draagt UUCePP bij aan het agenderen en oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Als u behoefte hebt aan juridisch advies, kunt u een email zenden aan dr. Sebastian Meyer (s.meyer@uu.nl). |
|
|
| |
| Op 23 mei verdedigde dr. Tom Huisjes zijn proefschrift Naar een inclusief aanbestedingsbeleid binnen de sociale markteconomie. Door wetgeving en inkooppraktijken aan te passen, kunnen overheden publieke uitgaven inzetten als krachtig middel voor positieve sociale verandering. In een praktische casestudy van de gemeente Amsterdam komen de mogelijkheden en uitdagingen naar voren. |
|
|
|
| |
| Op 26 mei verdedigde dr. Ruben Nicolas zijn proefschrift Duurzame Publieke Inkoop: Een Multidisciplinaire Analyse. Met zijn proefschrift wil dr. Nicolas meer duidelijkheid geven over de factoren die duurzaam inkoopgedrag motiveren en uitleggen waarom bepaalde inkoop- en contractvormen effectiever zijn dan anderen. |
|
|
Eerste Kluwer Handboek ‘Screenen. Organisatie en vormen van screening in Nederland’ in de serie Kluwer Handboeken Veiligheid |
Op 14 april is het eerste Nederlandse handboek ‘Screenen. Organisatie en vormen van screening in Nederland’, mede-geredigeerd door prof. mr. dr. Elisabetta Manunza, gepresenteerd. Het handboek geeft inzicht in de nieuwste ontwikkelingen, bevat kritische reflecties en concrete handvatten, besteedt aandacht aan de balans tussen veiligheid en ethiek, en biedt toekomstperspectieven. Prof. Manunza en mr. dr. Nathan Meershoek schreven een hoofdstuk 'Screenen bij aanbestedingen. Over te beschermen belangen en de grenzen van het aanbestedingsrecht'. Uit hun bevindingen bleek dat dit een onderwerp is dat tot nu toe noch in Nederland noch daarbuiten in de juridische wetenschappen aandacht heeft gehad. De publicatie legt de basis voor verder onderzoek. |
|
Waarom pieken aanbestedingen vlak voor kerst? |
Onderzoek van TenderNed en UUCePP toont aan dat overheden de meeste aanbestedingen publiceren vlak voor kerst, ondanks kortere inschrijftermijnen en minder inschrijvingen. Deze “kerstpiek” lijkt ongunstig voor leveranciers. Prof. dr. ir. Fredo Schotanus stelt voor om óf later te publiceren óf inschrijftermijnen te verlengen. Gezien bezuinigingen en afnemende competitie is het aantrekkelijker maken van aanbestedingen juist nu van belang. |
|
|
Shared savings contracten in de wijkverpleging leveren weinig op |
Een nieuwe publicatie van drs. Olivier van Noort en prof. dr. ir. Fredo Schotanus in het Journal of Public Procurement laat zien dat shared savings-contracten met eenzijdig risico in de Nederlandse thuiszorg geen kostenbesparingen opleveren. Uit het onderzoek blijkt dat de prikkels te zwak zijn en dat hiërarchische afstand tussen bestuur en uitvoering een belemmering is. Alternatieve strategieën of sterkere prikkels lijken nodig. |
|
|
|
Oratie gepubliceerd ‘Duurzaam aanbestedingsrecht’ |
| Prof. mr. dr. Willem Janssen publiceerde zijn oratie over ‘Duurzaam aanbestedingsrecht. Herijking van de interne markt voor overheidsopdrachten’ bij Groningen University Press (OA). Hij beargumenteert dat non-discriminatie of gelijkheid niet meer voor moet gaan op duurzaamheid. |
|
|
Gelijkheidskwaliteiten in het Aanbestedingsrecht |
Het artikel van Elior Korem, 'Equality Qualities in Public Procurement Law,' is gepubliceerd in nummer 3 van 2025 van de Public Procurement Law Review. Het artikel verduidelijkte diverse verschijningsvormen van gelijkheid in aanbestedingen en biedt een kader om de normatieve kracht ervan en de interactie met andere aanbestedingsbeginselen te begrijpen. |
|
|
|
De deelname van buitenlandse inschrijvers aan Europese aanbestedingen: te veel of te weinig? |
| Buitenlandse deelname aan EU-aanbestedingen blijft relatief beperkt. In de afgelopen jaren ontving slechts 7% van de aanbestedende diensten in de EU inschrijvingen van buitenlandse bedrijven. "De gegevens laten zien dat buitenlandse ondernemingen niet systematisch worden belemmerd bij het inschrijven. Het probleem is eerder dat te weinig buitenlandse bedrijven deelnemen aan aanbestedingen. ‘Je kunt niet winnen als je niet meedoet’," aldus Lucian Cernat, auteur van het rapport. Het rapport toont ook de aanzienlijke negatieve impact van de Brexit op de toegang van Britse bedrijven tot overheidsopdrachten in de EU. |
|
|
Artikel in Tijdschrift Aanbestedingsrecht en Staatssteun over Kolin arrest |
Op 22 oktober 2024 oordeelde het Hof van Justitie van de EU dat inschrijvers uit derde landen waarmee de Europese Unie geen handelsafspraken heeft gemaakt geen aanspraak kunnen maken op bepalingen uit de EU aanbestedingsrichtlijnen. In een artikel in Tijdschrift Aanbestedingsrecht en Staatssteun (2025/1) bespreekt dr. Nathan Meershoek de betekenis van dit arrest voor de ontwikkeling van het aanbestedingsrecht en de implicaties daarvan voor aanbestedende diensten. |
|
|
|
| UUCePP Bijdragen aan Academische Evenementen |
|
| |
Lessen uit het onderwijs op de IPSERA-conferentie |
| Tijdens de IPSERA-conferentie in Rotterdam gaf prof. dr. ir. Fredo Schotanus een keynote over het doceren over inkoop in een snel veranderende wereld. Zijn belangrijkste punten: veel klassieke theorieën blijven actueel, bespreek actuele thema’s (zoals defensie of verschillende cijfers over duurzaam inkopen per land) in de klas en het gebruik van AI op een speelse manier kan goed bijdragen aan discussies over de relevantie en toepassing ervan. |
|
|
De toekomst van het aanbestedingsrecht – Conferentie Universiteit van Kopenhagen |
| Op 25 en 26 maart presenteerde en besprak prof. mr. dr. Willem Janssen de toekomst van de aanbestedingsrichtlijnen door zijn onderzoek te presenteren over de balans tussen het nastreven van non-discriminatie binnen de interne markt en het voorrang geven aan duurzaamheid. De conferentie vond plaats aan de Universiteit van Kopenhagen en vormde het startpunt voor een brede discussie over het huidige EU-wetgevingsproces. |
|
|
Duurzame bemiddeling in aanbestedingen |
| Op 12 juni presenteerde Elior Korem samen met prof. David Levi-Faur een gezamenlijk artikel tijdens de tweejaarlijkse conferentie van de Standing Group on Regulatory Governance (11–13 juni 2025, Hertie School, Berlijn). Het artikel analyseert modellen van regulerende bemiddeling en hun effect op duurzame aanbestedingen. Een bepaald model wordt daarbij uitgebreid naar strategische aanbestedingen. Door de relaties tussen verschillende actoren bloot te leggen, geeft het onderzoek verklaringen voor het al dan niet slagen van strategisch aanbestedingsbeleid - zoals duurzaam aanbesteden. |
|
|
|
Onderzoek van UUCePP naar effectieve marktbenaderingsstrategieën voor innovatie gepresenteerd aan Britse beleidsmakers en academici |
Op basis van een enquête onder meer dan 1600 Europese publieke inkopers concludeerde UUCePP-lid Pelle Berkhout (Copernicus Instituut) dat dynamische marktbenaderingen, zoals bijeenkomsten en workshops, een positief effect hebben op leren en innovatie in aanbestedingen, terwijl statische formats, zoals vragenlijsten, hierop soms zelfs een negatief effect hebben. Pelle werd uitgenodigd om zijn onderzoek te presenteren tijderns het IPEC Research Syposium van het UK Innovation Procurement Empowerment Centre georganiseerd door de University of Manchester op 4 juni. Diverse Britse beleidsmakers en academici woonden het symposium bij. |
|
|
Thematissche sessie over publieke aanbesteding tijdens het innovatief beleidscongres georganiseerd door UUCePP-onderzoekers |
UUCePP- onderzoekers dr. Anne Rainville en Pelle Berkhout (Copenicus Instituut) organiseerden een thematische sessie over innovatiegericht inkopen tijdens een European Forum for Studies of Policies for Research and Innovation – een toonaangevende conferentie over innovatiebeleid in Europa. De sessie omvatte diverse presentaties van voorstaande onderzoekers op het gebied van publieke inkoop in Europa, rond het thema: "Effectiveness and limitations of public procurement in achieving intersecting policy goals of a changing Europe." De conferentie vond plaats van 11 tot en met 13 juni in Dortmund. |
|
|
|
| UUCePP Onderwijs en Betrokkenheid |
Tweejaarlijks UUCePP Promotieforum 2025 |
| Op de 2025 editie van het Forum presenteerden 12 promovendi, gespecialiseerd in publieke inkoop en aanbestedingen, hun lopend promotieonderzoek. De deelnemers vormden een diverse groep onderzoekers afkomstig uit verschillende landen, en vertegenwoordigden 10 verschillende instellingen. Een expertpanel deelde waardevolle inzichten en ondersteunde daarmee de volgende generatie onderzoekers op het gebied van publieke inkoop en aanbestedingen. De dag werd afgesloten met het traditionele PhD-diner. |
|
| |
Inkoopprofessionals met uitstekende resultaten geslaagd voor de opleiding ‘Aanbestedingsrecht voor de Inkooppraktijk’ |
| In april slaagden 26 professionals voor het take-home examen dat zij maakten om het certificaat voor de opleiding Aanbestedingsrecht voor de Inkooppraktijk te behalen. Ter gelegenheid van de certificaatuitreiking sprak Ron Nulkes – directeur van het programma Algemene Beveiligingseisen voor Rijksoverheidsopdrachten (ABRO) – de aanwezigen toe over het onderwerp Veilig Inkopen. Vanaf het najaar zal het onderwerp "screenen" deel uitmaken van het curriculum. |
|
|
| |
Studenten publiceren tijdens studie geschreven blog in Deal! |
| Voor het vak Public Procurement schrijven studenten als afrondende opdracht een blog. Een van de blogs bleek zo interessant dat het is gepubliceerd in het vaktijdschrift de Deal! Het blog gaat over hoe internationale sancties onbedoeld de toegang tot essentiële medische producten kunnen verstoren in gesanctioneerde landen, met grote gevolgen voor gewone burgers. |
|
|
Prof. mr. dr. Elisabetta Manunza ontvangt nieuwe financiering van het Ministerie van Defensie |
Op 26 februari vervulde prof. mr. dr. Manunza de rol van “observator” bij een overleg op de militaire basis Oirschot over droneproductie en opschaling. Ze werkt nauw samen met het Ministerie van Defensie en hoogleraren binnen het “Science for Policy-programma”, dat zich richt op opschaling tijdens oorlog. Daarnaast begeleidt zij een onderzoek dat uitgevoerd wordt door Rand International voor het Ministerie van Defensie naar de oorlogseconomie en heeft zij financiering ontvangen voor anderhalf jaar om onderzoek uit te voeren naar initiatieven rondom oorlogseconomie, opschaling, innovatieve productie en de aankoop van militair materieel. Dat onderzoek voert zij in nauwe samenwerking uit met mr. dr. Meershoek en dr. Meyer. |
Youri den Besten en Andrea Longobucco sluiten zich aan als promovendi |
|
Youri den Besten is begin maart gestart als promovendus bij de afdeling IER. Zijn onderzoek richt zich op de strategische autonomie van de EU en de Europese defensie-industrie, met bijzondere aandacht voor de effectiviteit van gezamenlijke aanbestedingen als belangrijk instrument in deze context.
Andrea Longobucco is begin october gestart als promovendus aan de afdeling Toegepaste Economie van de Universiteit Utrecht. Zijn onderzoek richt zich op het ontwikkelen van machine-learning en AI-instrumenten om corruptie op te sporen, met name in overheidsopdrachten en financiële criminaliteit, door patronen van eigendom, relaties tussen bestuurders en netwerkstructuren te analyseren in plaats van directe financiële transacties. |
Eens in de vier tot zes weken organiseert het IOS-platform 'The Transactional State' samen met UUCePP een Transactional Talk. Elke lezing gaat diep in op een urgent maatschappelijk kwestie rond overheidsoprachten. In de afgelopen maanden deelden deze experts hun bevindingen in een Transactional Talk: |
- 3 april - Dr. Bastian Krieger: Kan aanbesteding innovatie belemmeren? - 12 mei - Ron Nulkes: Nationale veiligheid beschermen met innovatieve screeningsinstrumenten – de casus van de Nederlandse ABRO, - 17 juni - Dr. Joras Ferwerda and Andrea Longobucco: Kunnen AI-instrumenten corruptie bij aanbestedingen opsporen? Analyse van het Europese ecosysteem van gegevens over aanbestedingen voor AI-instrumenten. |
| Wilt u een Transactional Talk organiseren? Neem dan contact met ons op! |
|
|
|
